HỌC VĂN CHỊ NGUYỄN MINH HIÊN

Nếu Kim Lân - cây bút về truyện ngắn chuyên viết về “ đời thường, người thường” về cuộc sống nông thôn chân chất bình dị thì với Nguyễn Minh Châu, ông cho rằng “nhân quyền giống như món trang sức đắt tiền trong tủ kính mà những đôi bàn tay lam lũ không thể chạm vào” và mỗi con người đều có trong mình những “vẻ đẹp khuất lấp”. Một Nguyễn Minh Châu suốt đời cầm bút chỉ để đi tìm những hạt ngọc ẩn chứa trong tâm hồn. Và người đàn bà hàng chài trong “Chiếc thuyền ngoài xa” là một viên ngọc như thế. Tôi nhớ như in những giọt nước mắt của người đàn bà ấy, nó tựa như những viên ngọc đang lăn dài trên má, lấp lánh, ngời sáng.

ĐỌC THÊM Hướng dẫn viết các vấn đề liên hệ mở rộng trong tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" (Nguyễn Minh Châu)

Người ta nói khi giọt nước mắt của một ai đó rơi xuống cũng là lúc trái tim họ đang vỡ nát bởi những tổn thương vô cùng. Tổn thương đó có thể bắt nguồn từ những lớn lao trời bể, thậm chí còn từ những vụn vặt đời thường. Dẫu là từ đâu thì trái tim họ vẫn mang những vết thương khó liền. Và giọt nước mắt đã đi vào văn chương như một cách để diễn tả những nỗi đau vô cùng, vô tận của nhân vật.

Tôi nhớ trong “Chiếc thuyền ngoài xa”, giọt nước mắt của người đàn bà nhỏ xuống bởi những đớn đau của tâm hồn, nỗi đau xé nát tâm can của một người mẹ. Lúc dơ lưng chịu những trận đòn “như lửa cháy” của chồng, dù đau đến mấy chị vẫn không hề kêu xin, khóc lóc. Nhưng khi nhìn thấy đứa con chứng kiến được toàn bộ tấn bi kịch gia đình, chị đã không cầm nổi những giọt nước mắt đau đớn. Sự xuất hiện của đứa con như “một viên đạn bắn vào người đàn ông và bây giờ đang xuyên qua tâm hồn người đàn bà, làm rỏ xuống những dòng nước mắt”. Làm sao diễn tả được sự tan nát của trái tim người mẹ khi chứng kiến cảnh đứa con mình “nhảy xổ vào bố nó như một con sói con”, “giằng được chiếc thắt lưng, liền rướn thẳng người vung chiếc khóa sắt quật vào giữa khuôn ngực” ông ta. Cái phản ứng tự nhiên của một tâm hồn trẻ thơ thương mẹ, lại khiến cho người mẹ “dường như lúc này mới cảm thấy đau đớn – vừa đau đớn vừa vô cùng xấu hổ, nhục nhã”. Bà gọi tên con, “ôm chầm lấy nó ”, rồi lại buông ra “chắp tay vái lấy vái để rồi lại ôm chầm lấy ”. Có phải bà đau đớn vì rốt cuộc đã không sao tránh được cho con khỏi bị tổn thương vì bạo lực gia đình. Bà xấu hổ, nhục nhã vì phải giấu giếm con tình trạng khốn khổ của mình, dù bà đã hết sức che chắn. Bà xót xa vì niềm tin trong trẻo của con thơ đã bị rạn vỡ. Bà “vái lấy vái để” đứa con để “tạ tội” với nó, hay cầu xin nó đừng căm thù người cha đẻ của mình, đừng trở nên độc ác như bố nó. Còn nỗi đau nào hơn nỗi đau của người mẹ lúc này? Ẩn sâu trong trái tim đang rỉ máu của người mẹ, là lòng yêu thương con vò xé tâm can. Những giọt nước mắt đau đớn chứa đựng biết bao sự nhọc nhằn chỉ thực sự rơi khi thấy đứa con yêu của mình chứng kiến cảnh tượng mình bị chồng đánh, chỉ thực sự rơi khi có người khách lạ chứng kiến. Giọt nước nơi người đàn bà hàng chài khiến tôi nhớ đến giọt nước mắt ròng ròng chảy xuống không sao ngăn lại được của bà cụ Tứ. Giọt nước mắt của những người mẹ thương con, hết lòng vì con, những người phụ nữ cả một đời lam lũ khổ sở.

Tôi còn nhớ Nguyễn Thanh Tú từng nói “Một tác phẩm được ví như dây bóng đèn điện thì những chi tiết hay như những sợi dây tóc phát sáng”. Và giọt nước mắt của người đàn bà hàng chài là dây tóc phát sáng ấy. Bởi giọt nước mắt ấy đã phơi bày hiện thực bạo lực gia đình trong xã hội sau chiến tranh, một hiện thực nghèo đói lam lũ và vất vả của những con người nhỏ bé, đáng thương nơi đáy của xã hội. Đồng thời cũng mang đến cho người đọc sự cảm thương sâu sắc và khẳng định tình mẫu tử thiêng liêng, bất diệt.
 

Xuất phát sớm cùng chị trong khóa Chất lượng cao 8+ nhé 2k5!

Cập nhật thêm những bài viết hay tại các kênh truyền thông của HVCH:

Fanpage:  Học văn chị Hiên

Youtube: Học văn chị Hiên - Youtube 

IG: Học văn chị Hiên

Tiktok: Học văn chị Hiên