HỌC VĂN CHỊ NGUYỄN MINH HIÊN

KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH

Câu 1:

• Không gian lầu Ngưng Bích hiện ra mênh mông hoang vắng theo chiều rộng, chiều cao qua cái nhìn của Kiều. Cảnh “non xa”, “trăng gần” gợi hình ảnh lầu Ngưng Bích đơn độc, chơi vơi giữa mênh mông trời nước. Từ trên cao lầu nhìn ra thì thấy những dãy núi mờ xa, những cồn cát bụi bay mù mịt, trời đất càng bao la thì hình ảnh lầu Ngưng Bích càng trở nên nhỏ bé. Cái lầu trơ trọi ấy giam hãm 1 thân phận cô động, không 1 bóng hình người thân, không 1 người bầu bạn. Những hình ảnh mang tính ước lệ, gợi sự mênh mông, rợn ngợp của không gian và qua đó diễn tả tâm trạng cô đơn của Kiều.
• Thời gian qua cảm nhận của Kiều đang tuần hoàn khép kín. Sớm và khuya, ngày và đêm Kiều chỉ có 1 mình thui thủi, nàng rơi vào cảnh cô đơn tuyệt đối. Trong hoàn cảnh ấy, Kiều thấy bẽ bàng cho thân phận mình, nàng ớn lạnh cho sự lẻ loi, nỗi cô đơn dồn tới lớp lớp khiến tấm lòng Kiều như bị chia sẻ, tâm trạng như đang bị vò xé. 
• Tâm trạng của Kiều: nàng đau đớn cô đơn tuyệt vọng mà chẳng biết chia sẻ cùng ai. 

Câu 2:

• Trong hoàn cảnh cô đơn Kiều hướng lòng mình về những người thân yêu nhất:

• Đầu tiên nàng nhớ về Kim Trọng. Kiều tưởng như thấy lại được kỉ niệm thiêng liêng của đêm thề nguyền đính ước. Nay nàng nhận ra mình như trở thành kẻ bội ước, day dứt và xót xa. Nàng nhớ người yêu với 1 tâm trạng đau đớn và tha thiết khôn nguôi.
• Thứ hai Kiều nhớ về cha mẹ với nỗi lo lắng, xót thương. Nàng day dứt vì không thể phụ dưỡng song thân, băn khoăn không biết 2 em có thay mình chăm sóc cha mẹ chu đáo hay không. Nàng tưởng tượng nơi quê nhà đã có sự đổi thay, cha mẹ ngày một già yếu. Nhớ cha mẹ Kiều luôn ân hận mình đã phụ công sinh thành, nuôi dưỡng của cha mẹ.

• Kiều nhớ Kim Trọng trước khi nhớ về cha mẹ là phù hợp với quy luật của tâm lý, vừa thể hiện sự tinh tế của ngòi bút Nguyễn Du. Với cha mẹ một phần nào đó Kiều đã báo hiếu bằng việc bán mình cứu cha và em. Còn với Kim Trọng mối tình đầu đẹp đẽ ấy, nàng luôn day dứt vì mình đã phụ tình chàng Kim…
• Trong cảnh ngộ ở lầu Ngưng Bích hoàn cảnh của Kiều xót xa đau đớn nhưng nàng đã quên đi bản thân mình mà hướng về những người yêu thương nhất. Trái tim của Kiều thật giàu đức hi sinh. Nàng là một người con hiếu thảo với tấm lòng thủy chung son sắt, tấm lòng vị tha đáng quý, một nhân cách đánh trận trọng.

Câu 3:

• Cảnh ở những câu thơ cuối được miêu tả theo lối tả cảnh ngụ tình. Cảnh vừa là thực nhưng cũng là tâm cảnh. Mỗi biểu hiện của cảnh là ẩn dụ về tâm trạng con người. Mỗi cảnh lại khơi gợi ở Kiều một nỗi buồn khác nhau. Khi nỗi buồn ấy tác động vào cảnh khiến cho cảnh trở nên buồn hơn, cảnh tình tương hợp. 
• Điệp ngữ “buồn trông” kết hợp với các hình ảnh đứng sau như cửa bể chiều hôm, ngọn nước mới xa… đã diễn tả nỗi buồn với nhiều sắc độ khác nhau. Điệp ngữ “buồn trông” được kết hợp các từ láy tượng hình và tượng thanh diễn tả nỗi buồn như dần tăng lên, dâng lên tầng tầng, lớp lớp, nỗi buồn trong vô vọng và vô tận.