Đăng Ký Học
Ngày 20/02/2020 15:24:44, lượt xem: 1450
Phần 1: Tác giả
1. Những nét lớn trong cuộc đời Tố Hữu.
Tố Hữu (1920-2002) tên khai sinh là Nguyễn Kim Thành. Quê Thừa Thiên - Huế
- Thân sinh là nho nghèo, thân mẫu là con một nhà nho, thuộc và hát dân ca rất hay.
- Năm 13 tuổi: Học trường Quốc học Huế, tham gia phong trào đấu tranh cách mạng.
- 1938 ông được kết nạp Đảng.
- Cuối tháng 4-1939 bị thực dân Pháp bắt giam.
- Tháng 3-1942: vượt ngục ra Thanh Hoá tiếp tục hoạt động.
- Cách mạng tháng Tám 1945: Chủ tịch Uỷ ban khởi nghĩa Huế.
- 1947: Ra Thanh Hoá, lên Việt Bắc công tác ở cơ quan Trung ương Đảng, phụ trách văn hoá văn nghệ.
- Trong hai cuộc kháng chiến đến năm 1986: Giữ nhiều chức vụ trọng yếu trong bộ máy của Đảng và Nhà nước.
- Năm 1996: Được tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh về văn học nghệ thuật.
- Năm 2002: Qua đời
2. Chặng đường thơ gắn bó với chặng đường cách mạng của nhà thơ và giai đoạn phát triển của Cách mạng VN
1.Tập thơ "Từ ấy" (1937-1946), chặng đường đầu tiên của đời thơ Tố Hữu đánh dấu bước trưởng thành của người thanh niên quyết tâm theo Đảng.
2. "Việt Bắc"(1946-1954): Ra đời trong cuộc kháng chiến chống Pháp gian khó, anh dũng của dân tộc. Gồm 27 bài
3. "Gió lộng" (1955-1961): Sáng tác trong hoàn cảnh Miền Bắc xây dựng chủ nghĩa xã hội và đấu tranh thống nhất nước nhà . Gồm 25 bài
4. "Ra trận" (1962-1971), gồm 34 bài, "Máu và hoa" (1972-1977), gồm 13 bài, ra đời trong cuộc kháng chiến chống Mỹ
5. "Một tiếng đờn" (1992), "Ta với ta" (1999), sáng tác khi đất nước hàn gắn vết thương chiến tranh , xây dựng ,đổi mới .
3. Thơ Tố Hữu mang tính chất trữ tình chính trị: Thơ Tố Hữu luôn hướng tới cái ta chung với lẽ sống lớn, tình cảm lớn và niềm vui lớn của con người CM, của cả dân tộc.
- Dù với bất kì đề tài, nội dung hay cảm hứng gì thì thơ Tố Hữu vẫn nhất quán ở chỗ: lấy lí tưởng CM và quan điểm chính trị làm hệ quy chiếu cách nhìn nhận và cảm xúc về mọi phương diện, mọi hiện tượng đời sống, kể cả đời sống riêng tư của nhà thơ.
Chế Lan Viên đã nhận xét: “Với Tố Hữu, tả tình hay tả cảnh, kể chuyện mình hay kể chuyện người, viết về các vấn đề lớn hay sự việc nhỏ cũng là nói cho được cái lí tưởng cộng sản ấy thôi”.
Mọi sự kiện chính trị, mọi vấn đề lớn của đất nước đều có thể trở thành đề tài, nguồn cảm hứng sáng tác của Tố Hữu.
- Thơ Tố Hữu không đi sâu vào cuộc sống và những tình cảm riêng tư mà tập trung thể hiện những tình cảm lớn, mang tính chất tiêu biểu, phổ biến của con người CM. Đó là tình yêu lí tưởng, tình cảm kính yêu lãnh tụ, tình cảm đồng bào, đồng chí, tình quân dân, tình cảm quốc tế vô sản.
- Niềm vui trong thơ Tố Hữu không nhỏ bé, tầm thường mà là niềm vui lớn, sôi nổi, hân hoan, đặc biệt là những vần thơ viết về chiến thắng.
4. Biểu hiện của tính dân tộc trong thơ Tố Hữu.
- Nội dung: Đó là hiện thực đời sống Cách mạng, những tình cảm chính trị gắn liền với tình cảm và đạo lí dân tộc.
- Về hình thức:
Thể thơ: Tố Hữu sử dụng nhuần nhuyễn, sáng tạo nhiều thể thơ dân tộc như lục bát, song thất lục bát, …
Ngôn ngữ: thơ Tố Hữu mượt mà, giàu nhạc điệu, sử dụng nhiều cách diễn đạt của thơ ca dân gian, nhiều phép tu từ chuyển nghĩa trong Tiếng Việt.
Phần 2: Tác phẩm
1. Hoàn cảnh sáng tác bài thơ
Tháng 10 năm 1954, các chiến sĩ rời chiến khu về thủ đô sau chiến thắng Điện Biên Phủ, thấy được tình cảm quyến luyến, yêu quý của nhân dân Việt Bắc dành cho chiến sĩ, Tố Hữu đã sáng tác ra bài thơ Việt Bắc này.
Tâm trạng: lưu luyến, bịn rịn giữa người đi – kẻ ở. Không khí ân tình của hồi tưởng, hoài niệm, của ước vọng và tin tưởng.
2. Vẻ đẹp của cảnh và người Việt Bắc
- Cảnh Việt Bắc mang vẻ đẹp đa dạng, đầy ấn tượng khiến người về xuôi nhớ "như nhớ người yêu".
- Đẹp nhất và đáng nhớ nhất ở người Việt Bắc là cái nghĩa, cái tình. Kháng chiến thiếu thốn "miếng cơm chấm muối" nhưng "đắng cay ngọt bùi" cùng chia sẻ, gánh vác.
- Việt Bắc chính là cội nguồn của nghĩa tình, cội nguồn của chiến thắng.
3. Khung cảnh hùng tráng của Việt Bắc trong chiến đấu và vai trò của Việt Bắc trong cách mạng và kháng chiến được khắc họa thật sinh động mang âm hưởng của những khúc tráng ca.
- Cả dân tộc chất chứa căm thù thực dân đế quốc:
Miếng cơm chấm muối, mối thù nặng vai
Thiếu thốn gian khổ nhưng vẫn đầy lạc quan:
Gian nan đời vẫn ca vang núi đèo
- Không khí chuẩn bị cho các chiến dịch thật khẩn trương, sôi nổi, thể hiện sức mạnh tổng hợp của quân và dân. Chiến thắng vang dội "khắp trăm miền" khẳng định sức mạnh và bản lĩnh kiên cường quyết thắng của dân tộc.
- Vai trò của Việt Bắc trong cách mạng và kháng chiến: Việt Bắc là quê hương cách mạng, đầu não của cuộc kháng chiến, nơi đặt niềm tin tưởng và hi vọng của con người Việt Nam từ mọi miền đất nước, đặc biệt là những nơi còn "u ám quân thù".
4. Nghệ thuật đậm đà tính dân tộc của bài thơ:
- Thể thơ dân tộc: Thể thơ lục bát được Tố Hữu sử dụng nhuần nhuyễn, uyển chuyển và sáng tạo.
- Hình ảnh dân tộc: Nhìn cây nhớ núi, nhìn sông nhớ nguồn; Nhớ người mẹ nắng cháy lưng...
- Lối phô diễn dân tộc: Nguồn bao nhiêu nước, nghĩa tình bấy nhiêu; Mình về mình có nhớ ta...
- Ngôn ngữ dân tộc: Tiêu biểu là cặp đại từ xưng hô ta - mình dùng rất sáng tạo trong bài thơ.
- Nhịp điệu, nhạc điệu dân tộc: khi nhẹ nhàng, thơ mộng, khi đằm thắm, ân tình; khi mạnh mẽ, hùng tráng.
----------------------------------------
Tin liên quan
