HỌC VĂN CHỊ NGUYỄN MINH HIÊN

 Truyện Kiều của Đại thi hào Nguyễn Du (1765 – 1820) qua hàng trăm năm được đón nhận như một kiệt tác của dân tộc. Đã có nhiều hình thức văn hóa, văn học Kiều sâu rộng như tập Kiều, bói Kiều, lẩy Kiều, bình Kiều, vịnh Kiều, đố Kiều, viết tiếp Truyện Kiều, Truyện Kiều đọc ngược, giai thoại Truyện Kiều…

Học giả Đào Duy Anh bỏ ra rất nhiều năm trời để biên soạn từ điển Truyện Kiều, thống kê mỗi từ trong Truyện Kiều có bao nhiêu nghĩa và được dùng ở những câu nào. Mới đây nhà Kiều học Phạm Đan Quế nêu ra 5 kỷ lục thế giới và 7 kỷ lục Việt Nam của Truyện Kiều và viết thành sách để diễn giải và chứng minh. Thực sự đó là những công trình công phu lớn và có giá trị.

Trong bài này chị sẽ nêu ra và thống kê những kỷ lục trong chính Truyện Kiều, những câu Kiều thật đặc sắc hoặc độc đáo nhất theo một nghĩa nào đó.

Nếu chỉ một vài câu hoặc một vài cặp lục bát có một hoặc hai tính chất đặc biệt hoặc thú vị thì đựơc đánh số một kỷ lục. Trong vài trường hợp thật đặc biệt, một số câu hoặc cặp lục bát nhiều hơn 2 cũng được coi là cùng đạt một kỷ lục.

• Câu lục duy nhất gồm có tất cả sáu danh từ ghép thành:

2333. Vợ chàng quỷ quái tinh ma.

• Câu bát duy nhất có tất cả tám từ đều có 4 chữ cái là:

424. Lòng xuân phơi phới chén xuân tàng tàng.

• Câu lục duy nhất có tất cả các từ đều có 4 chữ cái:

2541. Rằng: “nàng chút phận hồng nhan"

Hơn nữa đây cũng là câu Kiều duy nhất mà mỗi từ đều có đúng một nguyên âm và 3 phụ âm.

• Độ dài câu Kiều được tính theo số chữ cái và số lần dùng trong câu. Phụ âm ghép, ghép từ 2 hoặc 3 phụ âm đơn như nh, ng,… hay ngh thì được tính theo số phụ âm đơn trong đó. Theo cách tính này thì chỉ có hai câu Kiều đạt độ dài cực đại với 36 chữ cái là:

1792. Phòng không thương kẻ tháng ngày chiếc thân, và:

2378. Truyền quân lệnh xuống trướng tiền tha ngay.

Ở đây rơi vào hai câu bát, điều này không phải hiển nhiên, vì trong cặp lục bát Kiều nhiều khi câu lục lại dài hơn câu bát và thực tế không có gì ràng buộc rằng câu Kiều dài nhất phải rơi vào câu bát. Cho nên ở đây có thể nói, có hai kỉ lục, hai câu Kiều dài kỷ lục và đồng thời cũng là hai câu bát dài kỷ lục với 36 chữ cái.

• Độ dài câu lục đạt giá trị cực tiểu duy nhất ở câu 1993 với độ dài chỉ là 13:

1993. Nàng càng e lệ ủ ê.

Phải nói về câu này nhà thơ Vương Trọng đã phát hiện rằng, trong truyện Kiều có bốn chữ đứng liền nhau trong câu mà có ít chữ cái tạo nên nhất và đáp là: e lệ ủ ê! Ở đây tôi xin nhận xét thêm rằng câu 1993 này cũng là câu Kiều duy nhất có nhiều từ nhất được viết bởi chỉ một chữ cái, không kèm phụ âm nào: e,ủ và ê. Hơn nữa, như ta sẽ thấy ở phần sau là một số câu lục dài hơn câu bát trong cặp nên câu lục ngắn nhất không hiển nhiên cũng là câu Kiều ngắn nhất. Tuy nhiên dưới đây ta sẽ thấy câu bát ngắn nhất có độ dài lớn hơn 13. Như vậy câu 1993 này vừa là câu lục ngắn nhất vừa là câu Kiều ngắn nhất và như vậy nó đạt tới bốn kỷ lục!

ĐỌC THÊM TÀI NGHỆ BẬC THẦY VỀ BÚT PHÁP TẢ CẢNH NGỤ TÌNH CỦA NGUYỄN DU - CẢNH NGÀY XUÂN

• Có hai câu lục dài nhất lại có tới 29 chữ cái:

27. Một hai nghiêng nước nghiêng thành, và:

1401. Lượng trên quyết chẳng thương tình.

12. Câu Kiều duy nhất có tới ba từ liên tiếp mang toàn nguyên âm và không chứa bất kì phụ âm nào là:

3092. Chút lòng ân ái ai ai cũng lòng.

• Chỉ có một câu bát ngắn nhất với chỉ 19 chữ cái là:

1248. Ai tri âm đó mặn mà với ai.

• Cặp lục bát 1715-1716 là cặp duy nhất có độ dài của câu lục và câu bát bằng nhau và câu bát có tất cả các từ độ dài bằng 3:

1715. Hoàng lương chợt tỉnh hồn mai,

Cửa nhà đâu mất lâu đài nào đây.

• 1617 là câu duy nhất có ba từ dùng lặp đồng thời mỗi từ đều có đúng một nguyên âm:

Làm cho cho mệt cho mê,

• Trường hợp hy hữu, nếu một câu trùng hoàn toàn với một câu khác thì cũng được xem là kỷ lục. Kỷ lục này thuộc về câu 2073 và câu 2677, đều là:

Giác Duyên nghe nói rụng rời

• Có đúng hai câu có số từ dùng lặp nhiều nhất với 4 từ lặp:

1272. Làm cho cho hại cho tàn cho cân, và:

2674. Một mình mình biết, một mình mình hay.

ĐỌC THÊM GIÁ TRỊ NHÂN ĐẠO TRONG TRUYỆN KIỀU

• Câu bát duy nhất có tám từ chứa đều đặn 2 nguyên âm:

1068. Hoa sao hoa khéo đọa đầy bấy hoa?

• 2130 và 2700 là hai câu Kiều có chung tính chất đặc biệt là mỗi câu đều kể ra tới bốn việc làm hay công việc khác nhau:

2130. Quyét sân đặt trác rửa bình thắp nhang, và

2700. Đóng thuyền chực bến kết chài giăng sông.

• Có đúng ba câu lục đa thanh, tức là mang hết tất cả sáu thanh điệu khác nhau của tiếng Việt: sắc, huyền, nặng, hỏi, ngã và không dấu là:

1193. Tẻ vui cũng một kiếp người,

1435. Cạn lòng chẳng biết nghĩ sâu, và:

1541. Dại chi chẳng giữ lấy nền.

Câu 935: Cởi xiêm lột áo sỗ sàng, không được tính vì có nhiều bản Kiều dùng chữ “trút” vào chỗ chữ “lột” hoặc dùng “chán chường” thay vì “sỗ sàng” mà mỗi thay đổi như vậy đều làm mất đi tính đa thanh của câu.

• Có tất cả bốn cặp lục bát, mà mỗi cặp đều có tới năm từ dùng lặp:

557. Còn non còn nước còn dài,

Còn về còn nhớ đến người hôm nay,

1271. Đã cho lấy chữ hồng nhan,

Làm cho cho hại cho tàn cho cân !

1617. Làm cho cho mệt cho mê,

làm cho đau đớn ê chề cho coi, và:

2981. Này chồng này mẹ này cha,

Này là em ruột này là em dâu.

ĐỌC THÊM PHÂN TÍCH ĐOẠN TRÍCH “ KIỀU Ở LẦU NGƯNG BÍCH”

• Và cuối cùng, có tất cả năm câu cùng đạt một kỷ lục là có tới 4 từ liên tiếp có chữ cái đầu từ giống nhau:

360. Xuân xanh xấp xỉ tới tuần cập kê,

706. Kiếp này thôi thế thì thôi còn gì?,

1175. Nàng rằng: Thôi thế thì thôi,

1308. Đầu tường lửa lựu lập lòe đâm bông, và:

288. Tuần trăng thấm thoắt nay đà thèm hai.

Để giúp ích cho các em thật nhiều trong kì thi quan trọng sắp tới thì chỉ có thể là những buổi học tại KHÓA VĂN VIP 2K7  – một khóa học sẽ giúp các em cải thiện cũng như nâng cao kĩ năng làm bài để đạt được kết quả cao nhất.

Đăng ký khóa học và đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác của Học Văn Chị Hiên tại đây:
Facebook Học Văn Chị Hiên THCS.
Youtube Học Văn Chị Hiên.
Instagram Học Văn Chị Hiên.
Tiktok Học Văn Chị Hiên.