Đăng Ký Học
Ngày 23/09/2022 14:22:45, lượt xem: 1951
Bài 1: Thần thoại sử thi
Văn bản 2: Chiến thắng Mtao Mxây
Câu 1. Nêu những sự kiện chính trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây. Hãy chỉ ra lời người kể chuyện, lời nhân vật, chi tiết thần kì trong văn bản.
Trả lời:
- Những sự kiện chính trong văn bản Chiến thắng Mtao Mxây là:
+ Vì vợ bị bắt, Đăm Săn đến nhà Mtao Mxây, gọi hắn xuống nhà để khiêu chiến.
+ Trận chiến giữa Mtao Mxây và Đăm Săn diễn ra, Đăm Săn chiếm thế chủ động nhưng vẫn chưa thể giành được chiến thắng.
+ Được ông Trời mách, Đăm Săn đánh bại Mtao Mxây.
+ Mtao Mxây thua trận, trận chiến kết thúc, dân làng và tôi tớ đi theo Đăm Săn cùng cải về làng mình và ở tiệc ăn mừng lớn.
+ Các từ trưởng và khách khứa khắp nơi cùng đến dự rất đông vui. Uy danh của chàng càng thêm lừng lẫy.
- Lời người kể chuyện là lời của người đứng ra thuật lại câu chuyện. Ví dụ: “Thế là Mtao Mxây phải đi ra. Bà con xem, khiên hắn tròn như đầu cú, gươm hắn óng ánh như cái cầu vồng”.
- Lời nhân vật là lời nói trực tiếp của nhân vật, thường được thể hiện qua đối thoại hoặc độc thoại. Ví dụ: Đăm Săn: “Ngươi múa một mình, múa kêu lạch xạch như quả mướp khô. Miếng múa ấy, ngươi học ai vậy?..)
- Chi tiết thần kì trong văn bản:
+ Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh
+ Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô.
+ Chàng múa trên cao, gió như bão
+ Chàng múa dưới thấp, gió như lốc
+ Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng.
+ Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh.
+ Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung.
Câu 2. Nhân vật người anh hùng Đăm Săn được miêu tả với những đặc điểm nổi bật nào? Chỉ ra những chi tiết cho thấy sự đối lập giữa Đăm Săn với Mtao Mxây.
Trả lời:
- Nhân vật người anh hùng Đăm Săn được miêu tả với những đặc điểm nổi bật: là người đàng hoàng, ngay thẳng, tự tin quyết liệt; là một dũng sĩ vô cùng dũng cảm, tài năng, có sức mạnh phi thường, lấn át kẻ thù; là người dũng cảm và có trái tim nhân ái, biết yêu thương, chàng chiến đấu vì mục đích bảo vệ danh dự cá nhân, hạnh phúc gia đình và danh dự và sự bình yên của cộng đồng, thị tộc.
- Những chi tiết cho thấy sự đối lập giữa Đăm Săn với Mtao Mxây là:
|
Đăm Săn |
Mtao Mxây |
|
|
Ngoại hình |
- Ngực quấn chéo một tấm mền chiến, mình khoác một tấm áo chiến, tai đeo nụ, sát bên mình nghênh ngang đủ giáo gươm, đôi mắt long lanh như mắt chim nghếch ăn hoa trẻ. - Bắp chân chàng to bằng cây xà ngang, bắp đùi chàng to bằng ống bễ, sức chàng ngang sức voi đực, hơi thở chàng ầm ầm tựa sấm dậy,... => Là một dũng tướng |
- Đóng một cái khố sọc gấp bỏ múi, mặc một cái áo dày nút =>Dữ tợn như một vị thần. |
|
Hành động |
- Khi múa khiên: + Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc…Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng. Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung… |
Khi múa khiên: + Khiên kêu lạch xạch như quả mướp khô. + Bước cao bước thấp chạy hết bãi tây sang bãi đông. + Mtao Mxây cầu cứu Hơ Nhị quăng cho miếng trầu nhưng càng yếu sức. |
|
Lời nói |
- Ơ diêng, ơ diêng, xuống đây! Ta thách nhà ngươi đọ dao với ta đấy! - Ta sẽ lấy cái sàn hiên của nhà ngươi ta bổ đôi, ta sẽ lấy cái cầu thang của nhà người ta chẻ ra kéo lửa, ta hun cái nhà của nhà ngươi cho mà xem! - Sao ta lại đâm ngươi khi ngươi đang đi xuống nhỉ? Ngươi xem, đến con lợn nái của nhà ngươi dưới đất, ta cũng không thèm đâm nữa là! - Sao ta lại đâm người khi ngươi đang đi nhỉ? Ngươi xem, đến con trâu của nhà ngươi trong chuồng, ta cũng không thèm đâm nữa là! |
- Ta không xuống đâu, diêng ơi. Tay ta còn đang bận ôm vợ hai chúng ta ở trên nhà này cơ mà. - Ngươi không được đâm ta khi ta đang đi xuống đó, nghe! - Ta sợ ngươi đâm ta khi ta đang đi lắm. |
=> Đăm Săn có thái độ quyết liệt, tự tin >< Mtao Mxây có thái độ tức giận, lưỡng lự, do dự và sợ hãi.
=> Đăm Săn có sức mạnh phi thường >< Mtao Mxây lại hèn nhát và yếu ớt.
=> Vì vậy, dân làng luôn kính nể, tôn trọng và yêu quý Đăm Săn còn với Mtao Mxây thì không tin tưởng, ủng hộ.
Câu 3. Nêu và phân tích tác dụng của một biện pháp nghệ thuật tiêu biểu trong văn bản (Ví dụ: so sánh, phóng đại, đối lập, tương phản,..)
Trả lời:
- Biện pháp phóng đại: “Một lần xốc tới, chàng vượt một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô. Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây….Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc…Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng. Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung”.
- Tác dụng:
+ Miêu tả chi tiết, cụ thể, làm nổi bật vẻ đẹp, vị thế của người anh hùng với tầm vóc, sức mạnh lớn lao, kì vĩ và tài năng phi thường, tầm vóc sánh ngang với vũ trụ, mang dáng dấp của vị thần. Qua đó, thể hiện sự ca ngợi về nhân vật anh hùng Đăm Săn về sức vóc, tài năng, trí tuệ.
ĐỌC THÊM SOẠN VĂN LỚP 10 BỘ CÁNH DIỀU | VĂN BẢN 1: HÊ-RA-CLÉT ĐI TÌM TÁO VÀNG (BÀI 1: THẦN THOẠI VÀ SỬ THI)
Câu 4. Hãy làm sáng tỏ một đặc điểm nổi bật của thể loại sử thi được thể hiện trong đoạn trích Chiến thắng Mtao Mxây.
Trả lời:
- Cách xây dựng hình tượng nhân vật trong thể loại sử thi được thể hiện rõ qua nhân vật Đăm Săn trong “Chiến thắng Mtao Mxây”: Đăm Săn được xây dựng với hình tượng kì vĩ, lớn lao cùng sức mạnh phi thường với những chiến tích khi đánh thắng Mtao Mxây.
+ Hình tượng kì vĩ, lớn lao cùng sức mạnh phi thường được thể hiện qua những chi tiết Đăm Săn múa khiên và giao đấu với Mtao Mxây: “Một lần xốc tới, chàng vượt qua một đồi tranh. Một lần xốc tới nữa, chàng vượt một đồi lồ ô… Chàng chạy vun vút qua phía đông, vun vút qua phía tây..Chàng múa trên cao, gió như bão. Chàng múa dưới thấp, gió như lốc…Khi chàng múa dưới thấp, vang lên tiếng đĩa khiên đồng. Khi chàng múa trên cao, vang lên tiếng đĩa khiên kênh. Khi chàng múa chạy nước kiệu, quả núi ba lần rạn nứt, ba đồi tranh bật rễ bay tung…”
Câu 5. Phân tích một số câu nói và hành động của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn để làm rõ tình cảm của cộng đồng Ê-đê đối với người anh hùng.
Trả lời:
- Câu nói của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn:
+ Không đi sao được! Tù trưởng chúng tôi đã chết, lúa chúng tôi đã mục, chúng tôi còn ở với ai?
+ Không đi sao được! Làng chúng tôi phía bắc đã mọc cỏ gấu, phía nam đã mọc cà hoang, người nhà giàu cầm đầu chúng tôi nay đã không còn nữa!
- Hành động của dân làng trước chiến thắng của Đăm Săn: đoàn người đông như bầy cà tong, đặc như bầy thiêu thân, ùn ùn như kiến mối đi theo Đăm Săn.
=>Dân làng sau khi biết Đăm Săn thắng Mtao Mxây thì không hề lo sợ mà phấn khởi, vui mừng và theo Đăm Săn về buôn làng mới.
=>Tính chất cuộc chiến tranh thị tộc trong xã hội Ê-đê: cuộc chiến là cơ hội để giúp cho các bộ tộc nhỏ, rời rạc kết hợp lại với nhau để tạo nên 1 tập thể lớn mạnh.
=> Qua đó, sự ủng hộ của cả hai phía dân làng cũng thể hiện tư tưởng của dân gian về tầm vóc lịch sử của người anh hùng: mong muốn có được người lãnh đạo tài giỏi, ngợi ca công lao của người anh hùng đã có công thống nhất các buôn làng.
Câu 6. Đoạn trích phản ánh và ca ngợi điều gì? Điều ấy có còn ý nghĩa với cuộc sống hôm nay không? Vì sao?
Trả lời:
- Đoạn trích ca ngợi chiến công của anh hùng Đăm Săn. Đó là niềm tự hào thể hiện lí tưởng, khát vọng của cộng đồng. Vẻ đẹp của hình tượng người anh hùng Đăm Săn có sức mạnh mang tầm vóc sử thi, thể hiện là biểu tượng cho sức mạnh, ý chí của cộng đồng người Ê-đê xa xưa.
- Bộ sử thi Đăm Săn đó đến ngày nay vẫn mang lại những giá trị to lớn, thể hiện hy vọng về cuộc sống của cả một cộng đồng dân tộc và tôn vinh những nhân phẩm tốt đẹp của người Ê-đê.
Câu 7. Hãy minh họa trận chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây bằng một bức vẽ hoặc một đoạn văn miêu tả (khoảng 8 - 10 dòng).
Trả lời
Cuộc chiến đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây diễn ra ác liệt. Lúc đầu khi thấy Đăm Săn cầm khiên đến khiêu chiến, Mtao Mxây ban đầu tỏ ra rất ngạo nghễ nhưng sau đó lại tỏ ra lo lắng, hèn nhát vì sợ bị Đăm Săn đâm khi đang đi xuống. Cuộc giao đấu giữa Đăm Săn và Mtao Mxây chỉ diễn ra khi Đăm Săn khẳng định không bao giờ đâm Mtao Mxây. Đầu tiên, nếu Mtao Mxây tỏ ra sự yếu ớt, kém cỏi thì Đăm Săn lại thể hiện bản lĩnh và giữ thái độ bình tĩnh, thản nhiên. Sau đó, Đăm Săn múa khiên thể hiện sức mạnh như gió bão. Cây giáo đâm liên tiếp Mtao Mxây nhưng không thủ. Cuối cùng, sau khi hai hiệp đấu kết thúc, Mtao Mxây phải van nài Đăm Săn để được sống. Tuy nhiên, Đăm Săn không tha thứ cho những tội ác của Mtao Mxây nên đã cắt đầu hắn đem bêu ngoài đường. Khi nhìn thấy cảnh tượng đó, thay vì lo lắng cho Đăm Săn và sợ hãi thì dân làng Mtao Mxây đã đồng ý về ngôi làng mới với Đăm Săn.
ĐỒNG HÀNH CÙNG CHỊ TRONG KHÓA HỌC VĂN VIP LỚP 10 ĐỂ KHÔNG LO LẮNG TRƯỚC CHƯƠNG TRÌNH MỜI NHÉ!
Cập nhật thêm những bài viết hay tại các kênh truyền thông của HVCH:
Fanpage: Học văn chị Hiên
Youtube: Học văn chị Hiên - Youtube
IG: Học văn chị Hiên
Tiktok: Học văn chị Hiên
Tin liên quan
