HƯỚNG DẪN VIẾT BÀI VĂN NGHỊ LUẬN SO SÁNH, ĐÁNH GIÁ HAI TÁC PHẨM TRUYỆN HAY NHẤT

Ngày 31/07/2024 11:44:45, lượt xem: 32571

1. Bố cục bài viết 

* Mở bài

​- Giới thiệu hai tác phẩm truyện. 

- Nêu nội dung, vấn đề cần so sánh, đánh giá. 

* Thân bài: Phân tích, so sánh hai tác phẩm để làm rõ điểm tương đồng, khác biệt về đặc điểm/ giá trị nội dung và nghệ thuật của hai tác phẩm. Triển khai bài viết bằng 1 trong hai cách: kết nối hoặc song song.

* Kết bài

- Khẳng định lại đặc điểm thể loại của tác phẩm, những giá trị chung và nét độc đáo ở mỗi tác phẩm. 

- Nêu cảm nghĩ về phong cách sáng tác của mỗi tác giả. 

 

2. Những câu hỏi giúp tìm ý cho bài viết

- Hai tác phẩm có đặc điểm/giá trị gì về nội dung và nghệ thuật?

- Hai tác phẩm có điểm gì tương đồng?

- Hai tác phẩm có điểm gì khác biệt? Vì sao có sự khác biệt đó?

- Bài viết cần có những luận điểm nào? Các luận điểm được sắp xếp theo trình tự nào?

- Lí lẽ, bằng chứng cần có cho mỗi luận điểm là gì?

 

3. Mở bài mẫu

* Mở bài 1: Văn chương bắt nguồn từ đời sống và phản ánh cuộc sống con người. Mỗi tác phẩm văn học đều viết lên nỗi niềm trăn trở, suy tư, tình yêu khát vọng của người nghệ sĩ dành cho cuộc đời. Tác phẩm A + của + tác giả A + và + tác phẩm B + của + tác giả B + đã thể hiện xuất sắc + vấn đề nghị luận + theo cách riêng. 

 

* Mở bài 2: Trong một lần trả lời phỏng vấn báo Văn nghệ năm 1986, Nguyễn Minh Châu đã bày tỏ quan điểm của mình về trách nhiệm của người nghệ sĩ: “Tôi không thể nào tưởng tượng nổi một nhà văn mà lại không mang nặng trong mình tình yêu cuộc sống và nhất là tình yêu thương con người. Tình yêu này của người nghệ sĩ vừa là một niềm hân hoan say mê, vừa là một nỗi đau đớn khắc khoải, một mối quan hoài thường  trực về số phận, hạnh phúc của những người chung quanh mình”. Có lẽ không chỉ riêng Nguyễn Minh Châu, mọi nghệ sĩ chân chính tất thảy đều cầm giữ cái tình yêu lớn ấy trong mình mà trăn trở, mà sáng tạo. Đến với + hai tác phẩm A và B, tài năng và tấm lòng đi cùng với nhau trên từng trang viết tạo nên những áng văn vượt thời gian. Ở đó, ta bắt gặp sự đồng điệu trong + điểm chung + được thể hiện qua những + phong cách khác nhau, + thể hiện rõ dấu ấn, phong cách riêng của mỗi nhà văn. 

 

4. Các hướng triển khai thân bài

Luận điểm Hướng nối tiếp Hướng song song
Luận điểm 1 Thông tin chung về hai tác phẩm
Hoàn cảnh ra đời
 
 - Đề tài
   - Chủ đề
   - Cốt truyện
   - Vị trí của đoạn trích trong tác phẩm văn học
Luận điểm 2 Phân tích làm rõ tác phẩm A
- Nội dung: cốt truyện, nhân vật, chi tiết tiêu biểu,...
- Nghệ thuật: nghệ thuật xây dựng nhân vật, xây dựng tình huống truyện, ngôn ngữ,...
Điểm tương đồng giữa hai tác phẩm truyện
- Gọi tên được những điểm tương đồng giữa hai tác phẩm truyện, lấy dẫn chứng chứng minh, bình luận trong mỗi tác phẩm.
- Lí giải nguyên nhân tương đồng: nguyên nhân có thể xuất phát từ các yếu tố như: hai tác phẩm cùng đề cập một loại hiện tượng đời sống hay một loại hình nhân vật; hai tác giả có cùng quan điểm thẩm mĩ và cách tiếp cận hiện thực; có hiện tượng tác giả này chịu ảnh hưởng tác giả kia về đề tài, cảm hứng, bút pháp, phong cách sáng tác,...
Luận điểm 3 Phân tích làm rõ tác phẩm B
- Nội dung: cốt truyện, đề tài, chủ đề, nhân vật, chi tiết tiêu biểu,...
- Nghệ thuật: nghệ thuật xây dựng nhân vật, xây dựng tình huống truyện, ngôn ngữ,...
Điểm khác biệt giữa hai tác phẩm truyện
- Gọi tên được những điểm khác biệt giữa hai tác phẩm truyện, lấy dẫn chứng chứng minh, bình luận trong mỗi tác phẩm.
- Lí giải nguyên nhân khác biệt: nguyên nhân có thể xuất phát từ các yếu tố như: mỗi nhà văn có quan điểm thẩm mĩ, cách tiếp cận hiện thực và cá tính sáng tạo riêng, mỗi nhà văn chịu ảnh hưởng của một truyền thống văn hóa, văn học khác nhau; đối tượng được miêu tả, câu chuyện được kể lại ở mỗi tác phẩm có điểm đặc thù,...
Luận điểm 4 Đánh giá, nhận xét, mở rộng
- Chỉ ra và đánh giá về sự tương đồng, khác biệt giữa hai tác phẩm truyện.
+ Nhận xét và chỉ ra nguyên nhân về nét tương đồng của 2 tác phẩm.
+ Nhận xét và chỉ ra nguyên nhân về nét khác biệt của 2 tác phẩm.
- Khẳng định giá trị độc đáo của mỗi tác phẩm.
- Liên hệ mở rộng: liên hệ, mở rộng đối với những tác phẩm khác cùng đề tài (ví dụ: đề tài người nông dân, đề tài gia đình, đề tài chiến tranh,...), cùng giai đoạn sáng tác (trước CMT8, thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội, thời kì hiện đại,...) hoặc những nhà văn có sự học hỏi, chịu ảnh hưởng lẫn nhau… để có được cái nhìn khái quát về sự vận động của tiến trình văn học.
Đánh giá, nhận xét, mở rộng
- Đánh giá chung về sự tương đồng, khác biệt giữa hai tác phẩm truyện.
- Khẳng định giá trị độc đáo của mỗi tác phẩm.
- Liên hệ mở rộng: liên hệ, mở rộng đối với những tác phẩm khác cùng đề tài (ví dụ: đề tài người nông dân, đề tài gia đình, đề tài chiến tranh,...), cùng giai đoạn sáng tác (trước CMT8, thời kì xây dựng chủ nghĩa xã hội, thời kì hiện đại,...) hoặc những nhà văn có sự học hỏi, chịu ảnh hưởng lẫn nhau… để có được cái nhìn khái quát về sự vận động của tiến trình văn học.

 

5. Kết bài mẫu

* Kết bài 1: Khép lại trang văn nhưng sức sống của nó sẽ còn mãi theo thời gian. Cùng tái hiện lại + điểm chung + nhưng + tác phẩm A + đã + điểm khác biệt + còn + tác phẩm B + điểm khác biệt. Cả hai sáng tác đã đến với người đọc bằng con đường của trái tim và sự nhân văn cao cả, từ đó tạo nên những xung động thẩm mĩ trong tâm hồn con người.

* Kết bài 2: Văn chương không phải liều thuốc an thần ru con người vào giấc ngủ uể oải, mộng mị. Và tất yếu, mọi tác phẩm chân chính đều không kết thúc ở trang cuối cùng, không bao giờ hết khả năng kể chuyện ngay cả khi câu chuyện về các nhân vật đã kết thúc. Ở hai + tác phẩm A và B +, người nghệ sĩ đã gửi hồn vào từng con chữ, thức tỉnh nơi bạn đọc những rung động, tình cảm sâu xa tưởng như đã chìm vào quên lãng bởi lớp bụi của thời gian. Sự đồng điệu về + điểm chung + trong hai sáng tác cùng với + điểm khác biệt + của + tác phẩm A + và + điểm khác biệt + của + tác phẩm B + đã để lại dư vị khó phai trong lòng bạn đọc.

 

Đăng ký khóa học và đọc thêm nhiều bài viết hấp dẫn khác của Học Văn Chị Hiên tại đây:

Fanpage Học Văn Chị Hiên
- Fanpage Học Văn Chị Hiên - THCS Lớp 6,7,8,9

Tin liên quan