HỌC VĂN CHỊ NGUYỄN MINH HIÊN

Đề bài:

Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống phong ba, để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con, nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ. Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được! Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó! - Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười - vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ.

- Cả đời chị có một lúc nào thật vui không? Đột nhiên tôi hỏi.

- Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no...

(Trích Chiếc thuyền ngoài xa - Nguyễn Minh Châu, Ngữ Văn 12

Tập 2, NXB Giáo dục Việt Nam, 2008, tr.76)

Phân tích vẻ đẹp tâm hồn người đàn bà hàng chài ở đoạn trích trên. Qua câu chuyện của người đàn bà hàng chài ở toà án huyện, anh/ chị nhận thức được gì về cuộc sống?

Bài làm tham khảo:

[Mở bài]

[Cách 1] Những biểu tượng nghệ thuật độc đáo, có giá trị thẩm mĩ cao, gây được ấn tượng trong lòng bạn đọc – Đây có lẽ là điều cực kỳ quan trọng đối với mỗi người nghệ sĩ khi đi xây dựng tác phẩm của mình. Nguyễn Minh Châu không phải là một ngoại lệ, bằng sự sáng tạo của mình ông đã để lại trong bạn đọc những biểu tượng nghệ thuật độc đáo. Đó là bức chân dung và chiếc gương soi trong “Bức tranh”, cơn mộng du và hình ảnh chuyến tàu trong “Người đàn bà trên chuyến tàu tốc hành”, chiếc xe cút kít trong “Khách ở quê ra” và đặc biệt là hình ảnh chiếc thuyền ngoài xa và bức ảnh trong truyện ngắn nổi bật của ông “Chiếc thuyền ngoài xa”. Trong truyện ngắn này, để lại nhiều ấn tượng với bạn đọc là hình tượng nhân vật người đàn bà hàng chài được thể hiện qua trích đoạn: “Mong các chú cách mạng thông cảm cho... chúng nó được ăn no...” Từ hình ảnh nhân vật ấy, mỗi người trong chúng ta cũng tự rút ra được cho mình những nhận thức mới mẻ về cuộc sống.

[Cách 2] Khi chắp bút viết lên những đứa con tinh thần của mình, mỗi nhà văn lại cho thấy những quan điểm nghệ thuật rất khác nhau nhưng cũng có những điểm giao thoa và đồng nhất. Theo Thạch Lam: “Đối với tôi, văn chương không phải cách đem đến cho người đọc thoát ly quên, trái lại văn chương thứ khí giới cao đắc lực mà có, để vừa tố cáo vừa thay đổi giới giả dối tàn ác, vừa làm cho lòng người thêm phong phú hơn”. Cùng quan điểm tương tự, Tô Hoài khẳng định: “Viết văn là một quá trình đấu tranh để nói ra sự thật. Đã là sự thật thì không tầm thường, cho dù phải đập vỡ những thần tượng trong lòng người đọc”. Như vậy, các nhà văn xoay quanh các hiện tượng xã hội, lật trở các mặt để thấy rõ những khía cạnh khác nhau, cũng như Nguyễn Minh Châu cho rằng: “Trước những bất công, trước cái ác, anh không có quyền dửng dưng, thấy kệ khi con người bị đày đọa, và công việc đó phải là phản ứng tự nhiên của nhà văn”. “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu là một tác phẩm như thế và nhiều hơn thế. Truyện ngắn đã có những “phản ứng tự nhiên” của nhà văn trước xã hội, đồng thời để lại nhiều ấn tượng với bạn đọc là hình tượng nhân vật người đàn bà hàng chài được thể hiện qua trích đoạn: “Mong các chú cách mạng thông cảm cho... chúng nó được ăn no...” Từ hình ảnh nhân vật ấy, mỗi người trong chúng ta cũng tự rút ra được cho mình những nhận thức mới mẻ về cuộc sống.

ĐỌC THÊM Phân tích chi tiết giọt nước mắt của người đàn bà hàng chài (Chiếc thuyền ngoài xa)

[Thân bài]

[Luận điểm 1: Tác giả, tác phẩm] Nguyễn Minh Châu - một trong số “những nhà văn mở đường tài hoa và tinh anh nhất”, người nghệ sĩ ấy luôn trăn trở về sứ mệnh của một nhà văn, mang trong mình một khát khao tìm kiếm “những hạt ngọc ẩn dấu trong bề sâu tâm hồn con người”, để nâng đỡ và yêu thương con người nhiều hơn. Tất cả những mong ước ấy được trao gửi trong “Chiếc thuyền ngoài xa” - một tác phẩm được sáng tác năm 1983, khi đất nước ta bắt đầu bước vào thời kì độc lập. Thế nhưng, cuộc sống thời bình vẫn còn ở đó với biết bao vấn đề cần đặt ra. Đằng sau cái vẻ đẹp lộng lẫy của một đất nước bước vào hòa bình ấy là cuộc sống con người còn nhiều khó khăn, gian khổ. Chính vì vậy, tác phẩm vừa là hồi chuông cảnh báo đồng thời mở đường cho cảm hứng đời tư, thế sự - một xu hướng chung cho văn học Việt Nam thời kỳ đổi mới. Khi gấp lại những trang văn của “Chiếc thuyền ngoài xa” người đọc không thể nào thôi thổn thức với trích đoạn khi người đàn bà hàng chài được tỏ bày về niềm hạnh phúc chắt chiu của mình.

[Luận điểm 2: Phân tích]

[Giới thiệu về nhân vật] Nhìn lại về hành trình sáng tác bền bỉ của Nguyễn Minh Châu, có thể thấy trong Các tác phẩm truyện ngắn của mình, Nguyễn Minh Châu thường xây dựng những tình huống truyện éo le, nghịch lí. Bởi nhà văn muốn thông qua những tình huống đó để nhân vật có cơ hội khám phá hiện thực cuộc sống vốn luôn chứa đầy những nghịch lí, đầy phức tạp, bí ẩn, từ đó đi đến khẳng định về “cuộc đời đa sự, con người đa đoan”. Người đàn bà hàng chài là một trong số những nhân vật đã được nhà văn đặt để vào tình huống éo le, nghịch lí như thế trong “Chiếc thuyền ngoài xa”. Nhân vật ấy xuất hiện qua điểm nhìn từ người nghệ sĩ Phùng không có một cái tên, chỉ thường được gọi với đặc điểm nổi bật nhất của chị - người đàn bà hàng chài. Cách gọi ấy khiến chúng ta hình dung ra sự phổ biến của nhân vật trong cuộc sống, những con người như thế chúng ta có thể dễ dàng gặp ở khắp nơi. Chị trạc ngoài 40 tuổi, thân hình cao lớn, đường nét thô kệch, rỗ mặt. Nhìn kỹ một chút thấy khuôn mặt mệt mỏi, tái nhợt, dáng đi chậm chạp như bà già. Người đàn bà ấy mặc quần áo rách rưới, tấm lưng áo bạc phếch, ướt sũng. Có thể thấy, vóc dáng, diện mạo ấy đã hằn in những nhọc nhằn lam lũ nghèo túng của người đàn bà hàng chài, đồng thời hé lộ một số phận khổ đau. Đã vậy, người đàn bà ấy lại xuất hiện trong một tình huống éo le, nghịch lý. Khi bị chồng đánh trên bãi cát, người đàn bà ấy không van xin, không né tránh, không chống cự, “định đưa tay lên búi lại tóc rồi lại buông thõng hai tay xuống”. Lời cầu xin duy nhất là xin chồng đưa mình lên bờ để đánh - khiến cả Phùng và Đẩu, thậm trí là bạn đọc phải cùng phải thốt lên “Thật không thể nào hiểu được”. Để rồi khi nhận được sự giúp đỡ từ Phùng và Đẩu, có thể nhờ luật pháp can thiệp để thoát khỏi lão chồng độc ác, vũ phu, chị ta hoảng hốt quỳ sụp xuống van xin rối rít “Con lạy quý tòa, quý tòa phạt con cũng được, bỏ tù con cũng được nhưng đừng bắt con bỏ nó” - khiến Phùng thấy thất vọng, ngột ngạt “căn phòng đang lộng gió biển như bị rút cạn hết không khí”. Bao nhiêu những sự khó hiểu đến khó tin ấy đều đã được chị lý giải tường tận để rồi Phùng và Đẩu - đặc biệt là bạn đọc hiểu rõ về những quyết định nghịch lí của chị.

[Phân tích đoạn trích] Không gian của trích đoạn là nơi toà án huyện – nơi đưa ra những phán quyết với từng cá nhân, nơi con người ta sẽ nhìn nhận sự việc trên góc độ pháp luật, công bằng. Khi được gọi lên tòa án để giải quyết việc gia đình, ban đầu chị còn rụt rè, lúng túng, sợ sệt, vái lia lịa, xưng hô lễ phép “quý toà, con” ở chốn công đường và ra sức lạy xin. Sau đó chánh án Đẩu khuyên chị li hôn để thoát khỏi nạn bạo hành thì người đàn bà ấy – khi đã hiểu được tấm lòng của những con người tốt bụng kia đã hoàn toàn thay đổi tư thế và lối xưng hô “tôi, các chú” rất thân mật, lí lẽ cũng linh hoạt hơn, chủ động bày tỏ ý kiến. Từ đó, biết bao nhiêu những lí do thấu tình đạt lí được đưa ra. Tuy thất học quê mùa, không hề cam chịu một cách vô lí, không hề nông nổi một cách ngờ nghệch mà thực sự rất sâu sắc khi nhìn “suốt cả cuộc đời mình” về cuộc sống, về con người, về thiên chức làm mẹ: “Mong các chú cách mạng thông cảm cho, đám đàn bà hàng chài ở thuyền chúng tôi cần phải có người đàn ông để chèo chống phong ba, để cùng làm ăn nuôi nấng đặng một sắp con, nhà nào cũng trên dưới chục đứa. Ông trời sinh ra người đàn bà là để đẻ con, rồi nuôi con cho đến khi khôn lớn cho nên phải gánh lấy cái khổ.” Đến đây, bạn đọc hiểu thêm một lý do vì sao người phụ nữ này lại luôn lựa chọn im lặng trước đòn roi của chồng, là bởi vì chị hiểu trên mỗi con thuyền cần có một người đàn ông khỏe mạnh để chèo chống khi biển động, sóng to – anh ta là trụ cột cho cả gia đình trên con thuyền nhỏ bé. Trên những con thuyền của các gia đình làng chài từ trước đến giờ vẫn thế, gia đình của chị cũng không phải là ngoại lệ. Đã vậy, người đàn bà ấy còn hiểu rõ được thiên chức của mình, chị không chỉ là một người vợ, chị còn là mẹ - mẹ của “đặng một sắp con”, chị hiểu thiên chức thiêng liêng mình có được và luôn giữ một tư duy rằng muốn nuôi được những đứa con khôn lớn thì phải khổ, đã là mẹ là phải khổ. Chị lựa chọn điều ấy, không phải coi nó như gánh nặng, đối với người đàn bà này “đặng một sắp con” ấy chính là động lực để chị chịu đựng, để chị không oán than cuộc đời có nhiều cái bất công. Có thể thấy, Nguyễn Minh Châu khi xây dựng về nhân vật người đàn bà hàng chài đã đặt để nhân vật của mình trong những sự lựa chọn - Sống ở trên bờ hay sống ở trên thuyền; Sống vì mình hay vì con; Sống cam chịu nhẫn nhục hay đấu tranh phản kháng lại bạo lực từ chồng. Và sự lựa chọn của chị luôn được đặt trong suy nghĩ, góc nhìn tự chủ, chấp nhận cuộc sống hiện tại, không than vãn, bao dung và luôn nghĩ cho người khác. Và bởi vì người đàn bà ấy chính là “con chiên ngoan đạo” của một thứ chủ nghĩa mang tên tình mẫu tử, thế nên ở bất cứ thời điểm nào, chị cũng mong muốn những điều tốt đẹp nhất cho những đứa con của mình. Chị nhận thức rõ số phận của mình là một người đàn bà miền biển thế nên: “Đàn bà ở thuyền chúng tôi phải sống cho con chứ không thể sống cho mình như ở trên đất được!” Câu nói ấy giống như một lời khẳng định – một lời khẳng định về sự xác định trách nhiệm đối với con cái, cũng là một lời khẳng định thể hiện lòng yêu thương vô bờ của người mẹ dành cho những đứa con bé bỏng. Người đàn bà thất học ấy, cũng đã từng lo lắng cho việc những đứa trẻ nhìn thấy mẹ bị đánh sẽ không có một tuổi thơ bình yên nên đã gửi con về ông bà ngoại. Thế nhưng, đến khi đứa con của mình vẫn phải chứng kiến cảnh đó và có những sự phản kháng với người cha, chị đã khóc vì đau đớn. Đó không chỉ là nỗi đau đớn về thể xác mà còn là nỗi giày vò về tinh thần, bà luôn nơm nớp lo sợ con cái bị tổn thương, chị lo lắng như vậy niềm tin trong trẻo trẻ thơ bị tan vỡ. Đến lúc này đây thì cả hai người đàn ông hiểu ra rằng mọi ý nghĩ theo kiểu yêu cầu người phụ nữ bỏ chồng là xong, lên bờ sống là xong đều là những ý nghĩ đơn giản, nông cạn. Trong khổ đau triền miên, người đàn bà ấy vẫn chắt lọc và trân trọng những hạnh phúc nhỏ nhoi, vẫn sống vị tha, bao dung và có cái nhìn nhân hậu dành cho chồng.

Và để rồi vẫn là một lời cầu xin đừng bắt người đàn bà ấy bỏ chồng cùng với một nụ cười chắt chiu từ biết bao nước mắt: “Mong các chú lượng tình cho cái sự lạc hậu. Các chú đừng bắt tôi bỏ nó! - Lần đầu tiên trên khuôn mặt xấu xí của mụ chợt ửng sáng lên như một nụ cười - vả lại, ở trên chiếc thuyền cũng có lúc vợ chồng con cái chúng tôi sống hòa thuận, vui vẻ.” Người đàn bà ấy vẫn luôn tự nhận mình là người thất học, lạc hậu, không hiểu biết nhiều. Vẫn là sự tự trọng ta thường nhìn thấy nơi người đàn bà này trong suốt cả câu chuyện trên toà án huyện. Và rồi, điều khiến bạn đọc bất ngờ đó chính là nụ cười hiếm hoi trên khuôn mặt xấu xí, lỗ rỗ đi kèm với lời tâm sự về những giây phút hoà thuận, vui vẻ của gia đình. Không thể thay đổi được những điều đang xảy đến trong hiện thực cuộc sống mình đối mặt, người đàn bà ấy lựa chọn thay đổi thái độ tiếp nhận, hành vi tiếp nhận, cảm xúc tiếp nhận. Chị chắt chiu những giây phút hạnh phúc ngắn ngủi của cả gia đình, biến nó thành động lực để mình tiếp tục đi qua những tháng ngày tăm tối. Ở người đàn bà hàng chài ta không chỉ nhìn thấy tình yêu thương con vô bờ bến mà ở đó còn là một thái độ sống tích cực, lạc quan. Vì chính chị mới là người hiểu rõ nhất về những quyết định của mình, chị luôn chọn điểm nhìn về người chồng của mình với góc nhìn thấu hiểu, cảm thông, đó là góc nhìn cứu giúp, nâng đỡ, chị cũng là người nhận thức rõ nhất về số phận của chị, những gì chị có thế nên thoạt đầu, ta có thể nghĩ quyết định ấy thật ngu ngốc từ một người đàn bà thất học, để rồi khi đào sâu tìm hiểu ta mới nhận ra được sự thấu tình, đạt lí trong suy nghĩ và hành động của chị.

Khi được hỏi về khoảnh khắc hạnh phúc trong cuộc đời mình, chị không ngần ngại mà đáp lời: “- Có chứ, chú! Vui nhất là lúc ngồi nhìn đàn con tôi chúng nó được ăn no...” Ồ, thì ra hạnh phúc của một người mẹ nghèo chỉ giản đơn như thế, là việc nhìn những đứa con của mình được ăn no. Mặc dù với chị bất hạnh là những thứ luôn hiện diện, luôn có sẵn nhưng chị lại luôn tích cực hướng điểm nhìn của mình về những điều hạnh phúc dẫu rằng nhỏ bé, hiếm hoi, phải chắt chiu từng chút. Chính điều này đã giúp chị lựa chọn việc ở lại, chị bám vào những niềm hạnh phúc giản đơn ấy, bé nhỏ ấy để chăm sóc cho trái tim của mình. Vẻ đẹp của tình mẫu tử qua những lời bộc bạch của chị nhờ vậy mà sáng lấp lánh trong đôi mắt bạn đọc. Đến bây giờ, thông qua hình ảnh người đàn bà hàng chài ta mới hiểu được rằng: “Văn học nghệ thuật chân chính luôn đặt việc nhân đạo hóa con người vào vị trí trung tâm. Là tiếng nói của tình cảm, văn chương lấy hình tượng đậm chất cảm xúc làm phương tiện để đánh thức và nhân lên cảm xúc nhân văn nên phải lấy con người làm gốc. Trước nay một tác phẩm giá trị luôn hướng con người đến cái cao cả, cái thiện, cái tốt, cái đẹp. Tình yêu con người vừa là động lực, vừa là mục tiêu cũng là nguồn cảm hứng căn bản nhất thúc đẩy các nhà văn miêu tả, phản ánh, sáng tạo.”

Luận điểm 3: Tổng kết, đánh giá.

[Giải quyết yêu cầu phụ] Những lời giãi bày ấy cho mỗi bạn đọc chúng ta hiểu thêm về người đàn bà hàng chài. Với những lời bộc bạch thật tình của người phụ nữ đáng thương đó ta mới có cơ hội thấy rõ nguồn gốc mọi sự chịu đựng, hi sinh của bà là tình thương vô bờ đối với những đứa con. Ta cũng chợt nhận ra yêu cầu người phụ nữ bỏ chồng là xong, lên bờ sống là xong đều là những ý nghĩ đơn giản, nông cạn. Và đặc biệt hơn cả, trong khổ đau dài đằng đẵng ấy, người đàn bà ấy vẫn chắt chiu và trân trọng những hạnh phúc nhỏ nhoi, vẫn sống vị tha, bao dung và có cái nhìn nhân hậu dành cho chồng. Từ những điều ấy giúp ta hiểu thêm về cuộc sống kỳ diệu này. Cuộc sống luôn tiềm ẩn những vấn đề, những nghịch lí không bao giờ có thể giải thích, cắt nghĩa rõ ràng được, phải ở trong từng cảnh ngộ nhất định ta mới thấm thía được cái đa sự của cuộc đời và cái đa đoan của con người. Tất cả đã giúp chúng ta một bài học đúng đắn về cách nhìn nhận cuộc sống và con người. Khi nhìn nhận mọi vấn đề, chúng ta cần trang bị cái nhìn đa diện , nhiều chiều ....để ta có thể phát hiện ra bản chất thật sau cái vẻ ngoài của hiện tượng. Vì thế trong cuộc sống chúng ta không nên đánh giá hiện tượng và không thể đơn giản sơ lược khi nhìn nghĩ về cuộc sống của con người, không nên nhìn cuộc sống một cách dễ dãi, đơn giản qua hiện tượng. Và từ đó ta cũng nhìn nhận lại chính bản thân mình rằng ta đang nhìn mọi người, mọi việc bằng một đôi mắt bao dung chưa và chỉ luôn là soi xét? Biết bao nhiêu bài học có ý nghĩa ta cảm nhận được từ nhân vật người đàn bà hàng chài nói riêng và “Chiếc thuyền ngoài xa” nói chung. Giờ thì thêm một lần nữa, ta hiểu thêm về ý nghĩa của văn chương: “Có thể khẳng định rằng, thời nào cũng vậy, nhân đạo hóa con người-đó là sứ mệnh cao cả và cái đích đến của văn chương.”

[Đánh giá về đặc sắc nội dung, nghệ thuật] Như vậy, bằng cách tận dụng không gian truyện ngắn, cách xây dựng tình huống truyện độc đáo, đặt nhân vật vào những nghịch lý, éo le để được bộc bạch, trải lòng, Nguyễn Minh Châu gợi lên để lại những ý nghĩa sâu sắc về cuộc đời và suy nghĩ, góc nhìn của con người. Một người đàn bà hàng chài với những nỗi khổ đau nhưng chưa bao giờ có ý định từ bỏ, một người mẹ dành tất cả tình yêu thương cho những đứa con, coi đó là sự sống. Một con người luôn tích cực, lạc quan chắt chiu những hạnh phúc nhỏ bé, bình dị. Tất cả đều trở thành những ấn tượng khó phai trong tâm trí bạn đọc. Hình ảnh người đàn bà hàng chài với những vẻ đẹp tâm hồn lấp lánh thêm một lần nữa khiến ta nhớ đến quan niệm sáng tác của Nguyễn Minh Châu: “Thiên chức của nhà văn là suốt đời đi tìm hạt ngọc ẩn giấu trong bề sâu tâm hồn con người”.

ĐỌC THÊM Hướng dẫn viết các vấn đề liên hệ mở rộng trong tác phẩm "Chiếc thuyền ngoài xa" (Nguyễn Minh Châu)

[Kết bài]

[Cách 1] Sứ mệnh của nhà văn được Nguyễn Minh Châu hoàn thiện một cách thật trọn vẹn với “Chiếc thuyền ngoài xa”. Một hiện thực cuộc sống đen tối sau thời bình của nhân dân ta hiện lên rõ hơn bao giờ hết, một nhân vật cho ta nhìn thấy được những vẻ đẹp của con người lao động dẫu trong khó khăn: đó là tình yêu thương con, là sự bao dung, nhẫn nhịn, thấu hiểu sâu sắc lẽ đời. Nguyễn Minh Châu đã bày tỏ tiếng nói trân trọng với vẻ đẹp của con người lao động, mở ra những suy nghĩ tích cực cho bạn đọc, chính những điều đó đã kết tinh lại thành một nguồn sức mạnh kì diệu, một sức sống mãnh liệt cho tác phẩm trong dòng chảy khắc nghiệt của thời gian, đúng như lời nhận định: “Văn học nằm ngoài mọi sự băng hoại, mình nó không chấp nhận quy luật của cái chết”. Và những điều đẹp đẽ ta cảm nhận được từ “Chiếc thuyền ngoài xa” giúp ta hiểu hơn những gì Thạch Lam từng quan niệm:“Cái đẹp man mác khắp vũ trụ, len lỏi khắp các hang cùng ngõ hẻm, tiềm tàng ở những vật tầm thường. Công việc của nhà văn là hiểu cái đẹp ở chỗ mà không ngờ tới, tìm kiếm cái đẹp kín đáo và che lấp, cho người đọc một bài học trông nhìn và thưởng thức”.

[Cách 2] Trong một tác phẩm của mình, Tố Hữu từng thay lời để viết lên những tâm sự của người mẹ:

“Nhẫn lại nuôi con, suốt đời im lặng

Biết hi sinh nên chẳng nhiều lời”

Quả thật là vậy, đọc đoạn trích hay cả tác phẩm của Nguyễn Minh Chân, ta nhận ra ẩn sau mọi tình huống, mọi khía cạnh là tình mẹ bao la. Trên đời này, nào có ai sinh ra không từ một người mẹ. Một từ “mẹ” thôi nhưng ẩn chứa trong đó là cả một đời người, cả một biển tình yêu rộng lớn. Khi con còn nhỏ, con là con thuyền nhỏ xinh trôi trong vùng an toàn có mẹ. Khi lớn rồi, cánh buồm vươn xa ra biển lớn, mẹ vẫn ở đó chờ con quay về bất cứ khi nào mỏi mệt. Mẹ là là dòng chảy tình yêu bất tận. Người mẹ trong đời thực hay trong bất cứ câu chuyện nào cũng vậy, cũng đều chở nặng sứ mệnh cao cả ấy. Dù nghèo khó, chịu nhiều tổn thương thể chất như người đàn bà hàng chài trong “Chiếc thuyền ngoài xa” của Nguyễn Minh Châu, hay bất kì người mẹ nào đều là những người mẹ chuẩn mực nhất trong tình yêu thương.

Để viết Văn hay hơn và dễ dàng đạt 8+, nhanh tay đăng ký đồng hành cùng chị trong khoá học LUYỆN ĐỀ CHUYÊN SÂU 2k5 nhé!

Cập nhật thêm những bài viết hay tại các kênh truyền thông của HVCH:

Fanpage:  Học văn chị Hiên

Youtube: Học văn chị Hiên - Youtube 

IG: Học văn chị Hiên

Tiktok: Học văn chị Hiên